قدس آنلاین: یک فروند نفتکش ســوپر تانکر ایران صبــح دیروز در آبهای دریای سرخ و در نزدیکی بندر جده عربستان سعودی دچار حادثه شد و دو انفجار به مخازن آن آسیب وارد کرد. گفته شده این انفجارها کــه در ســاعت ۵ و ۲۰:۵ بامداد رخ دادنــد، میتواند در نتیجه یک عملیات تروریســتی یا حمله موشکی رخ داده باشد؛ موضوعی که اگر صحت آن اثبات شود چالش امنیتی جدیدی را رقم خواهد زد و معادلات منطقهای را از ابعاد مختلف سیاسی، امنیتی، نظامی و اقتصادی تحت تأثیر قرار خواهد داد.
خوشــبختانه در این حادثه خدمه کشتی ایرانی آسیبی ندیدند، اما انفجار سبب نشت نفت از مخازن آســیب دیده کشتی به دریا شد. اما پس از چند ساعت ملوانان و خدمه کشتی موفق شدند این نشت نفت را تا حد زیــادی مهار و در کنترل درآورده و وضعیت کشتی را پایدار کنند.
این اتفاق به سرعت بر بازار نفت تأثیر گذاشت و سبب جهش چند دلاری قیمت نفت در همان دقایق اولیه شد. برخــی منابع خبری از جملــه یورونیوز در همان ساعات اولیه به نقل از مقامات شرکت ملی نفتکش ایــران مدعی اصابت دو فروند موشــک به این کشتی شــدند؛ ادعایی که البته پس از ســاعتی شرکت ملی نفتکش ایران، مالک کشــتی سابیتی آنرا تکذیب و تعیین علت حادثه را منوط به انجام تحقیقات دانست.
با این حال شرکت ملی نفتکش در توضیح بیشتر آسیبهای وارد شــده، در اطلاعیهای گفت: «این ســانحه آسیب دیدگی در مخازن یک و ۲ در قسمت سمت راست بدنه کشتی به ابعاد نیم تا یک و نیم متر ایجاد کرده اســت». موضوعی که احتمال یک حمله تروریستی را بیشتر تقویت میکند.
با این حال تصاویر اولیه از کشــتی نشــان میدهد که آسیب به نفتکش ایران جدی نیست و انفجارها شدید و مؤثر نبودهاند و کشتی در حالت عادی به نظر میرسد. ســخنگوی وزارت خارجه ایران در واکنش به هدف قرار گرفتن نفتکش ایرانی در دریای سرخ گفت: همه مسئولیتهای ناشی از این اقدام بر عهده عوامل این ماجراجویی خطرناک است.
نشانههای یک توطئه
این رویداد به ویژه اگر ثابت شود یک حمله ســازمان یافته از سوی کشــوری خاص یا یک عملیات تروریستی هدایت شده باشد، نگرانیهای عمیق و جــدی را به ویژه برای امنیت بــازار نفت جهان بــه وجود خواهد آورد؛ زیرا به آن معناســت که در شرایطی که کشورهای زیادی تلاش میکنند بحران و تنش در منطقه خلیج فــارس و تأثیرات آن بر امنیــت انرژی جهان را کاهش دهند، جریانی به دنبال توسعه و گسترش این بحران به مناطق و آبراهه های دیگر از جمله دریای سرخ است و تمایل دارد آنچه را برخی منابع رســانهای جنگ نفتکشها نام داده بودند، شعلهور کرده و از این طریق بازیگران جدید و فرامنطقهای را وارد ماجرا کنند.
از ســوی دیگر انفجار یــا حمله به نفتکش» ســابیتی» در شرایطی رخ داده که منطقه درگیــر رویدادهایی تعیین کننــده و بعضاً تنشهایی حســاس و جدی است که باید در تحلیل این موضــوع آنها را مورد توجه قــرار داد. از یک ســو جمهوری اســلامی ایران پیشــنهاد «صلح هرمــز» را ارائه داده و در روزهــای اخیر تماسهــا و رایزنیهای دیپلماتیک در کنار دیپلماســی عمومی و رسانهای تهران برای پیشــبرد این طرح با همســایگان پیرامون خلیج فــارس و تنگه هرمز به جد در جریان بوده اســت، از سوی دیگر میانجی منتخب محمد بن ســلمان یعنی عمران خان، رئیس جمهور پاکستان در راه تهران اســت تا آن گونه که اسلامآباد اعلام کرده، ابتکاراتش را برای کاهش تنش میان تهران و ریاض مطرح و دنبال کند و از سوی دیگر بحران در سوریه یا حمله ترکیه به شمال این کشور علیه کردها وارد مرحله جدیدی شــده و نگرانیهای جدی را برای جامعه جهانی رقم زده و بالطبع همه توجهات معطــوف به این رخداد اســت.
این موضوع فرصت مناسبی را ورای اقدامات تخریبی و ایذایی در سایه تمرکز جامعه جهانی بر یک بحران در شمال سوریه فراهم میآورد. نشانهها و سرنخهای متعددی در این ماجرا وجود دارد که نشان میدهد کسی به دنبال ایجاد یک جرقه به طمع افروخته شدن آتش یک فتنه و رویارویی یا بر همزدن تلاشهای دیپلماتیــک برای تغییر روند سیاســی در منطقه و موفقیت طرح ایران و مانع تراشی در برابر گرایش عربستان به کاهش تنش با ایران اســت.
جمهوری اسلامی ایران اکنون در منطقه کاملاً در موقعیت برتر قرار گرفته اســت. در شــورای همکاری خلیج فارس، عمان، کویت و قطــر و عراق به طرح صلح هرمز واکنش مثبت نشــان داده و همراهی خود را با آن اعالم کردهاند.
نفتکش ایرانی ســابیتی از مبدأ بندر فجیره عمان راهی آبهای دریای ســرخ شــده، بندری کــه چند ماه پیــش چند نفتکش ســعودی در آبهــای نزدیــک آن هدف حملهای مشــکوک قرار گرفتنــد که کاملاً ساختگی به نظر میرسد و جهان هیچ گاه ادعای عربســتان در مورد اینکه آن حمله از سوی ایران بوده و اساساً حمله موشکی بوده را باور نکرد.
از سوی دیگر حمله به نفتکش ایران در ۶۰ مایلی بندر جده در دریای سرخ آن هم از سمت شرق کریدور دریایی، آنگونه که بیانیه وزارت خارجه ایران توصیف کرده، صورت گرفته و سومین موضوع قابل توجه اینکه این اتفاق درســت، یــک روز پیش از سفر عمران خان فرستاده محمد بن سلمان به تهران برای میانجیگری صورت میگیرد.
هوشیاری در برابر دام دشمنان
گمانه زنی درمورد این اتفاق با این مؤلفهها از چنــد حالت خارج نیســت؛ یا اینکه یک طرف بازی به دنبال ارسال پیام یا به دست آوردن یک برگ بازی در حاشیه تلاشهای دیپلماتیک برای کاهش تنش است و یا اینکه یک عامل سوم با درک نشانههای تغییر در فضای منطقه نگران شده و به دنبال بر هم زدن این فضا و بازآفرینی تنش برآمده است و امیدوار بوده یا هســت که این اتفاق سبب یک واکنش نسنجیده و شعله ور شدن آتش نزاعی نو در منطقه باشد.
مصیب نعیمی، کارشناس مسائل منطقه در این زمینه میگوید: دشــمنانی هستند که رصد میکنند تا آرامش به منطقه ما نیاید؛ زیرا این وضعیت از یک ســو زمینه حضور و نفوذ آنها را فراهم میآورد و اساســاً حیات برخی از این دشــمنان در وجود ناآرامی و بحران است و متأســفانه نادانی و همراهی برخی کشــورها در منطقه بــا آنها نیز به تشدید این وضعیت کمک کرده است.
وی افــزود: باید کاملاً منطقــی و اصولی با اینگونــه وقایع برخورد شــود؛ زیــرا ایران مسئول امنیت منطقه است و همواره تلاش کرده یک همگرایی در کشورهای منطقه در برابر دشمن اصلی جهان اسلام در منطقه و دشــمن بزرگ فرامنطقهای به وجود آید. از این رو لازم است تا مسبب اصلی این ماجرا شناخته شــده و تاوان پس دهد.
ابوالفضل ابوترابی اما این حمله را یک اقدام و عملیاتی بیارزش به لحاظ راهبــردی، بدون تأثیر و پیش پا افتاده میداند و میگوید: در هفتهها و ماه های اخیر دشمنان اقدامات متعددی را برای فشــار بر ایران و جلوگیری از راهبرد تهران بــرای حل اختلافات با کشــورهای منطقه به کار بستهاند، از جمله ایجاد آشوب در عراق، طراحی حمله به شــمال سوریه با هدف بر هم زدن دوباره اوضاع سوریه که رو به ثبات میرفت، اتهام زنی به ایران در مورد حمله به تأسیسات نفتی آرامکو عربستان و حالا هم حمله به نفتکش ایران.
این نماینده مجلس تأکید میکند این اقدامات از یک سو برای فشار بر ایران برای پذیرش خواستههای آمریــکا و عربســتان در مذاکــره و زمینه ســازی برای طرح خواستههایشان از سوی میانجیهایی است که فرستاده اند و از یک سواقدامی در جهت تغییر معادلات امنیتی به نفع رژیم صهیونیستی و آمریکا.
نظر شما